Banken en verzekeraars brengen mogelijk te lage kosten voor financieel advies in rekening.
Hierdoor kan de consument geen eerlijke vergelijking maken met de adviestarieven van onafhankelijke adviseurs.
Naleving provisieverbod
Dit valt op te maken uit een brief aan banken en verzekeraars die de Autoriteit Financiële Markten (AFM) vrijdag heeft gepubliceerd. De AFM had bij de aanbieders om informatie verzocht over de naleving van het provisieverbod, dat sinds 1 januari dit jaar geldt.
De AFM gaat met ‘het merendeel van de instellingen een vervolggesprek voeren’. De toezichthouder geeft aan dat aanpassingen in de berekening van de advieskosten ‘gewenst zijn’.
Een voorgeschreven kostprijsmodel
Onafhankelijke adviseurs ageren al langer tegen de adviestarieven van vooral de banken. In het hypotheekadvies bijvoorbeeld liggen de tarieven van banken beduidend lager dan bij de adviseurs. Soms is sprake van een verschil van € 1500 tot € 2000. De adviseurs vrezen marktaandeel te verliezen.
Sinds de invoering van het provisieverbod moeten banken en verzekeraars net als zelfstandige adviseurs hun advieskosten rechtstreeks bij de klant in rekening brengen. Dit moet aanbieders en adviseurs een gelijk speelveld geven. Voor de bepaling van de kostprijs moeten de banken en verzekeraars gebruikmaken van een voorgeschreven kostprijsmodel.
Bewust verlies op adviezen
Uit de bevindingen van de AFM blijkt echter dat sommige aanbieders geen winstmarge hanteren bij hun berekening van de advieskosten. ‘Het beeld ontstaat dat niet alle aanbieders volledig zijn geweest in het opnemen van de kosten en winstmarges in de advieskosten’, schrijft de AFM.
Bij sommige producten nemen aanbieders bewust verlies op adviezen. Bij wijze van aanbieding mag dit een keer tijdelijk, aldus de AFM, maar structureel is dit verboden. Het kostprijsmodel schrijft een marktconforme winstopslag voor.
Onduidelijkheid over kosten
Het valt de toezichthouder verder op dat er aanbieders zijn die voor bijna geen enkel product reclamekosten doorberekenen. ‘Onduidelijk is waarin de kosten wel zijn doorberekend.’
Daarnaast blijft onduidelijk hoe banken de kosten van gratis oriëntatiegesprekken hebben verwerkt. Bij direct ingaande lijfrentes stoppen sommige verzekeraars de advieskosten nog in de prijs van het product, wat verboden is. Verklaarbaar is het wel: de lijfrentekoopsom is fiscaal aftrekbaar, maar de advieskosten niet meer.
‘Te vroeg voor conclusies’
De meeste aanbieders hebben volgens de AFM inmiddels een accountant ingeschakeld om de verplichte controle van de kostprijsberekening uit te laten voeren.
De bankenclub NVB zegt in een reactie de brief ‘nog nader te willen bestuderen’. Het Verbond van Verzekeraars vindt het ‘nog veel te vroeg om nu al conclusies te trekken’. ‘Het is wennen voor iedereen’, aldus de verzekeraars.
(bron: FD)